𝐌𝐚𝐧𝐝𝐚𝐥𝐚 𝐥𝐚̀ 𝐠𝐢̀?

𝐌𝐚𝐧𝐝𝐚𝐥𝐚 𝐥𝐚̀ 𝐠𝐢̀?𝐌𝐚𝐧𝐝𝐚𝐥𝐚 – 𝐒𝐮̛̣ 𝐡𝐨̛̣𝐩 𝐧𝐡𝐚̂́𝐭 𝐯𝐢𝐞̂𝐧 𝐦𝐚̃𝐧 𝐜𝐮̉𝐚 𝐓𝐮̛̀ 𝐛𝐢 𝐯𝐚̀ 𝐓𝐫𝐢́ 𝐭𝐮𝐞̣̂Mandala là một thuật ngữ quan trọng trong Phật giáo Kim Cương thừa, mang ý nghĩa sâu sắc về sự hợp nhất hoàn hảo giữa lòng từ bi và trí tuệ giác ngộ. Theo nghĩa đen, Mandala tượng trưng cho toàn bộ vũ trụ, với vòng tròn bên ngoài biểu thị sự bao la vô tận và trung tâm là điểm tinh túy nhất, nơi trí tuệ và tình thương yêu hòa quyện làm một.Trong tiếng Phạn, từ “Mandala” được ghép bởi hai thành tố: “Man” nghĩa là tâm thức, và “dala” (hay “dou”) nghĩa là hành động, công hạnh. Như vậy, Mandala chính là sự thể hiện cụ thể của tâm từ bi thông qua những hành động yêu thương chân thật.Mandala là phương pháp thực hành đặc trưng của Kim Cương thừa, bởi nguyên lý cốt lõi của truyền thống này là hợp nhất Tiểu vũ trụ (thế giới nội tâm) và Đại vũ trụ (thế giới bên ngoài) vào trong một sự thực hành duy nhất. Ví dụ, khi hành giả thực hành pháp tu về Đức Quan Âm, họ sẽ tập trung phát triển tâm từ bi và đồng thời hợp nhất toàn bộ pháp giới vào sự thực hành đó. Chính vì vậy, Mandala đóng vai trò vô cùng quan trọng trong Kim Cương thừa.Khi thực hành các pháp tu về Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Quan Âm, Bồ tát Văn Thù hay Kim Cương Thượng sư Liên Hoa Sinh, hành giả đều sử dụng Mandala như một phương tiện để hợp nhất toàn bộ vũ trụ vào sự hiểu biết và giác ngộ của mình. Mục đích tối hậu của việc thực hành Mandala là khai triển trọn vẹn lòng từ bi và trí tuệ. Khi hai phẩm chất này được viên mãn và hòa quyện trong tâm thức, hành giả sẽ đạt đến giác ngộ chân chính.Mandala có thể được tạo nên từ nhiều chất liệu khác nhau. Ngày nay, Mandala cát rất phổ biến nhờ vẻ đẹp tinh tế và ý nghĩa sâu sắc của nó. Ngoài ra, Mandala còn được thể hiện qua tranh vẽ, giấy, hoặc thậm chí được ứng dụng vào kiến trúc như nhà cửa, bảo tháp, tự viện. Tuy nhiên, tất cả những hình thức Mandala bên ngoài này chỉ mang tính biểu tượng. Mandala thực sự chính là toàn bộ vũ trụ, nơi mọi sự vật, hiện tượng đều được hợp nhất trong một thể thống nhất.Mandala chân thật nhất chính là tự tính giác ngộ vốn sẵn có trong mỗi chúng ta. Nhiều người hiểu lầm rằng giác ngộ là trạng thái bất động, tĩnh lặng hay một vầng hào quang rực rỡ nào đó. Thực tế, giác ngộ không gì khác hơn là sự hợp nhất hoàn toàn của vũ trụ vào trong thiền định. Khi bạn thực sự chứng nghiệm được sự hòa quyện giữa từ bi và trí tuệ, đó mới là giác ngộ chân chính. Thông qua các biểu tượng và đồ hình siêu việt của Mandala, phẩm chất giác ngộ được hiển lộ rõ ràng, giúp hành giả từng bước đạt đến thành tựu tâm linh tối thượng.Ở trung tâm Mandala thường xuất hiện hình ảnh Đức Phật Bản tôn hoặc chủng tử tự (chữ cái biểu tượng) của vị Bản tôn mà hành giả đang thực hành. Tùy theo từng pháp tu, chủng tử tự có thể là “OM”, “HUNG”, “SHRI” hoặc các chữ giác ngộ khác. Các vị Bản tôn an tọa tại trung tâm Mandala thường kết các mật ấn khác nhau như ấn Thí Vô Úy, ấn Hộ Trì, ấn Kim Cương, hoặc cầm các pháp khí như hoa sen, bảo bình, tràng hạt… Tất cả những biểu tượng này đều tượng trưng cho trí tuệ giác ngộ.Mandala còn được gọi là “Luân viên cụ túc”, nghĩa là vòng tròn viên mãn, rộng lớn vô biên. Theo giáo lý Kim Cương thừa, có bốn loại Mandala (Tứ Mạn-đà-la) tồn tại đồng thời, biểu hiện đầy đủ các khía cạnh của vũ trụ:

1️⃣ Đại Mạn-đà-la: Biểu thị sắc tướng của tất cả chúng sinh và vạn pháp trong vũ trụ, hoặc sắc tướng trang nghiêm của chư Phật, Bồ tát qua các pho tượng, tranh vẽ.

2️⃣ Tam-muội-gia Mạn-đà-la: Biểu thị các vật dụng, công cụ, đặc tính riêng biệt của vạn vật trong vũ trụ, hoặc các pháp khí đặc trưng mà chư Phật, Bồ tát thường cầm để biểu thị hạnh nguyện cứu độ chúng sinh.

3️⃣ Pháp Mạn-đà-la: Biểu thị tất cả âm thanh, lời nói, hình ảnh, tên gọi, ký hiệu trong vũ trụ, hoặc các chủng tử tự, chân ngôn, mật chú và danh hiệu của chư Phật, Bồ tát.

4️⃣ Yết-ma Mạn-đà-la: Biểu thị tất cả các động tác, hành động của chúng sinh và vạn vật, hoặc các uy nghi, động tác của chư Phật, Bồ tát trong sự nghiệp độ sinh.Bốn loại Mandala này luôn tồn tại song hành, không thể tách rời nhau. Chúng sinh và chư Phật, Bồ tát đều sở hữu đầy đủ bốn Mandala này, và bốn Mandala của chúng sinh không hề tách biệt khỏi bốn Mandala của chư Phật. Chính vì vậy, kinh điển thường nhấn mạnh rằng bốn Mandala luôn luôn hòa quyện, không thể phân ly.